Bir Ferrari al ve fakat çok yakıyor diye LPG taktır...
Tipik Türk işte...
Abi benim derdim meretin çok yakması veya maliyetli olması değil, hamama giren terler, jet bu masraflı olacağı baştan biliniyordu, ama benim derdim hamamda boşu boşuna terlenen süreyi en aza indirmek
Yakıt tüketiminde böyle bir sorun yok, yakıtın tamamının bilfiil uçmak için harcandığını varsayabiliriz, geri kalan kısımlarda motor az yakıt yaktığı için tüketim ihmal edilebilir. Ama türbinin çalışma süresi bakıma gitmesi gereken zaman için kritik, ve türbinin "beyni" bu süreyi tutuyor, her 25 saatte bir motorun bakıma gitmesi gerekli ve bu da işletme maliyetinde yakıttan bile fazla tutan bir kalem. Sorun şu ki bu sürenin tamamı uçuşta geçmiyor, motorun yerdeki ilk çalıştırması, taksi, boş boş durmalar, motor çalışırken sohbet muhabbet etmeler
indikten sonra uzun süre taksi yapma, ve motor kapandıktan sonraki soğutma sürecinde rotorun dönmesi hep bu süreye dahil. bunların bir kısmı kaçınılmaz tabiki, ama gereksiz olanları en aza indirmek motorun da boş yere çalıştığı zamanları en aza indirir, bilfiil uçuşun dakika başına birim maliyetini düşürür, harcanan paranın karşılığında daha fazla keyif alınmasını sağlar. Hoş, ben kendi adıma bu motoru evde salonda yemek masası üzerine monte edip sırf sesini dinlemek için de çalıştırabilirim o ayrı bir konu
Hadi biraz hesap kitap yapalım
Uçuş kayıt defterime (excel) baktım, kumandanın kaydettiği uçuş süreleri ile (gaz çubuğunun rölantinin üzerinde olduğu anlar) türbinin "beyninin" kaydettiği süreleri oranladım. Oldukça değişken bir oran var, ortalamada türbin sayacının kumanda sayacına oranı 1.46, bu değer en düşük 1.3 en yüksek de 1.67 olmuş. Sonra merak ettim, acaba bu oran uçuşlar boyunca nasıl değişmiş diye, hemen bir grafik yaptım:
You must be registered for see images attach
En yüksek oran olan 1.67 nin ilk uçuşta gerçekleştiği görünüyor, bu uçuşta motoru çalıştırdıktan sonra yerde epey oyalanmıştık ve uçuşu da nispeten kısa tutmuştum (kumandada 5 dakika). Grafiğe göre ilk 10 uçuşta epey salınmış olan bu değer sonraki uçuşlarda gittikçe daha dar bir bantta (1.35-1.55 arası) kalmış gibi görünüyor. Ama ortalama değerde bir değişiklik yok, son 5, 10, 15, 20 uçuş ayrı ayrı değerlendirildiğinde hepsinin ortalamasının 1.45 civarında olduğunu görüyorum.
Mantıken uçuş süresi arttıkça bu oranın da düşmesini bekliyoruz (uçuş haricindeki kaçınılmaz olan sürelerin toplam süreye oranı düşecek), bunu görmek için de oranlarla uçuş sürelerinin ilişkisini gösteren bir grafik oluşturdum:
You must be registered for see images attach
Sonuç epey saçılımlı, ama belli bir noktaya kadar uçuş süresi arttıkça oranın da düşme eğiliminde olduğu görülüyor. Hatta sağda yukarda olan iki noktayı ihmal edersek grafik şöyle bir hal alıyor:
You must be registered for see images attach
yine saçılım fazla olsa da eğilim daha net bir şekilde görünüyor.
Peki bu oranı en fazla nereye kadar düşürebilim? motor çalıştırma ve soğutma aşamasında kaçınılmaz olan çalışma süresi toplamda 1 dakika diyelim, kalkış öncesi ve iniş sonrası taksiler de 30 sn ortalama olsa zaten 2 dakika gitti, net uçuşu da 6 dakika olarak yaparsam eğer türbin çalışması/uçuş oranı 8 dakikaya 6 dakika gibi bir oran oluyor ki bu da 1.33 demek. Net uçuşu 1 dakika arttırırsam bu oran 1.28'e geriliyor. Kalkıştaki taksi süresini kısaltmak mümkün ama modeli uzağa götürüp uzaktan kalkışa başlayıp tam önümde teker ketiğini görmek büyük keyif, değmez
iniş taksileri zaten baştan kestirilemez, bırakın taksi süresini kestirmeyi, model iniş sonrası taksi yaparak mı yoksa kucakta mı gelecek o bile meçhul
Tabi bir de Deniz faktörü var, geçen günkü uçuşlardan birisinde tam pistbaşı yaptım, kalkış koşusuna başlıycam, deniz yanımdan dur baba diye bağırdı. Diyalogun sonrası şöyle gelişti:
Ben: Ne oldu ne var?
Deniz: Pistin ortasında "beetle" var!
Ben: ee onlardan çok var burda ne olacak ki?
Deniz: ama uçakla kalkarken üzerinden geçme ezilir!
Ben: peki dikkat ederim, nerde bu "beetle"?
Deniz: şurda bak, sana doğru geliyor
Ben: hah tamam gördüm, sen şimdi dikkatlice bak, uçak ona gelmeden önce kalkmış olacak.
Kalkış yapıyorum, arkadan Denizin tezahuratı geliyor, tam beetle'ın üzerinden geçtin, ama beetlea gelmeden kalktı uçak...
Şimdi tüm bu faktörleri gözönünde bulundurursak eğer, mevcut 6 dakikalık uçuş sistematiğimle hesaplanan teorik minimum olan 1.33 lük orandan çok da uzakta değil ortalamam 1.46 ile
oturup şükretmem bile lazım galiba
Salim bey'in kolonu filan yok mu?
Bizim buralarda da bir tane olaydı iyi olurdu.
Lipo piller kur ve nakliye nedenli çok pahalandı da...
Vallahi her modelciye lazım böyle arkadaş