1/10 ölçekli Chris-Craft Riviera ve treyler yapımı (3D tasarım ve baskı)

[Özgür Evren Varol]

Proce içine proce sıkıştıralım biraz

Pantherin inşaatı sırasında ABS kullanarak yaptığım baskıların beklentilerimden daha başarılı olması sonrasında bu konuda printerı biraz daha geliştirmeye karar vermiştim. ABS hem daha hafif hem de sıcaklık dayanımı yüksek bir malzeme, haliyle pek çok işlevsel parçanın yapımında kullanılabilme potansiyeli var. Zaten gündelik hayatta ettafımıda olan plastik nesnelerde de bolca kullanılan bir madde. Benim için ise hem hafiflik hem de sıcaklık toleransı bu coğrafyada uçak yapmak için PLA’dan çok daha uygun olduğu anlamına geliyor. Zira ilerde tasarlamayı düşündüğüm uçakları ABS ile basabilirsem buranın güneşi altında bile uçurabileceğim bir model olabilirler.

ABS ile kaliteli baskı yapabilmek için printer özellikleri yanısıra ortam sıcaklıklarının önemi büyük. Soğuk ve bol esintili ortamlarda ABS ile düzgün baskı yapmak imkansız gibi birşey. Ben daha önce yaptığım baskılarda atolyenin tüm havalandırmasını kapatıp kapıyı da kapalı tutarak esintilerin önüne geçiyordum. Baskı sırasında odanın sıcaklığı da 26-27 derecelerde sabitleniyordu. Ama odayı sürekli kapalı tutmak pek de etkin çalışma sağlamadığı için printeri kapalı bir hazne/kutu içine koymak fikri uzun zamandır aklımdaydı. Panther bitince açığa çıkan zamanı atolye geliştirme çalışmalarına aktarabildim, ve bu printer kabini procesi de hayat bulmuş oldu.

Printerim normalde de iki tane Ikea lack sehpa üzerinde duruyordu, ve bu sehpaları kullanarak kabin yapan bir dolu tasarım var piyasada. Ben prusanın kendi sitesinde yayınladığı yöntemi tercih ettim.

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Parçaları PET ve ABS kullanarak bastım

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Ve yukardaki videodaki gibi montaj yaptım.

İçeriye de tavsiye edildiği gibi duman sensörü ekledim.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu sistemle güç kaynağı ve filament kabinin dışına alınıyor. Filament sehpanın üzerinde ayarlanabilir bir tekerlek sistemi üzerine oturtuluyor:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Kabinin genel görünümü de şöyle oldu:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Duvarları da 4mm oluklu polikarbon levha ve 2.5mm lik şeffaf akrilikten yaptım. Elde akrilik kesmek benim için yeni bir tecrübe oldu, o yüzden ön kapak camlarını birkaç kere yeniden kesmek zorunda kaldım ama sonunda idare eder birşeyker elde edebildim.

İçeriye bir dijital bir de analog termometre ve nem ölçer yerleştirdim. Oda sıcaklığı 25 dereceyken içerde, printerin yanında yerdeki sıcaklıklar 36-37 dereceye ulaşıyor. Bu da gayet iyi bir değer (tabla üzerinde yani baskı hacminde çok daha yüksek bir sıcaklık oluşuyordur).
Ayrıca zaten sessiz olan printer iyice sessiz hale geldi (tabandaki yumuşak plakanın da etkisi var). Dahası printer atolyede kaçınılmaz olarak oluşan toza karşı da bir nebze olsun koruma kazanmış oldu

Kabinin aydınlatması için “Emre Kaman” lambasından şerit LED sökmek istemediğim için kenarda duran RGB ledleri kullandım. Kontrol devresiyle birlikte farklı modlarda ışık cerebilen bir sistem oldu. (Çok lazımdı ya ???)

Buyrun Muscat Tayyare Pavyonu! pardon, Fabrikasına! ???

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Özgür Evren Varol]

Treylere dönelim

Ön tarafın parçası da basıldı. Tüm parçalar birarada:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Kuru birleştirme sonrası:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Birleşim yerleri asetonla yapıştırıldıktan sonra boya şişeleri ile kabaca gerekli yüksekliğe kaldırıp kamyonetin arkasına iliştirdim:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Yapıştırma sırasında tasarımdan kaynaklı birkaç sorunlu nokta tespit ettim (prototiplemenin amacı bu değilmidir zaten ) tasarım bunlara göre revize edilecek.

 

[Mehmet Kucuksari]

Treylere dönelim

Tahmin ettiğimden çok daha hızlı ve heyecanlı bir konu oluyor, ellerine sağlık kardeşim

 

[Özgür Evren Varol]

Akslar için bir deneme sistemi yaptım. Sonucu beğenmedim açıkçası (fazla ince ve esnek) ama ilk tekerlek baskısını bekliyorum, tekerlek de takılıyken durumu görmek istiyorum, işe yarayacak olursa böyle devam ederim yoksa daha rijit bir aks sistemine dönerim.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Treyler henüz tekerleksiz olsa da evdeki ilk görevine çıktı, ufaklığın polis arabasının! Benzini bitmiş, onu alıp benzinciye çekti

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Deniz Tanrıverdi]

Yahu birader yavaş! Başka şeyler de okumak için vakit ayırmak istiyorum...

 

[Özgür Evren Varol]

İlk jant pek güzel basılmadı ama iş görür durumda.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

İkinci jant için baskı ayarlarını biraz değiştirdim ve destek ekledim, sonuç biraz daha iyi:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Aksları daha kalın ve rijit halleriyle değiştirmeye karar verdim, tasarımı revize edip yenilerini basmaya başladım. Aslında yayları 8 mm dışa taşıyıp tüm suspansiyon sisteminde ve akslarla tekerleklerin işlevselliğinde iyileştirme yapmak mümkün gibi görünüyor. Ama şasi parçalarının yeniden basılması gerekeceği için bunu V2 treylere saklıyorum

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Şunun üzerinde tekneyi de hayal ettikçe heyecanlanıyorum :

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Mehmet Kucuksari]

Treyler henüz tekerleksiz olsa da evdeki ilk görevine çıktı, ufaklığın polis arabasının! Benzini bitmiş, onu alıp benzinciye çekti

Daha ilk günden çalıştırmaya başlamışsın, olmaz ki

 

[Özgür Evren Varol]

Gelelim en çetrefilli baskı işine, lastiklerin basımı. Lastikler için esnek TPU filament kullanıyorum. Daha önce spitfire lastiklerini bu malzemeyle basmıştım ama tamamen kendi tasarımım olan bir lastiği ve hazır yapılmış bir dosya olmadan basmak konusunda ilk tecrübem bu. Esnek filamentlerle baskı yapman belki de en zor, en kaprisli baskılardan birisidir, zira esnek filament bu tür (FDM) printerların çalışma prensibine ters bir malzemedir. Malum, bu printerların çalışma prensibi bir "extuder" motorunun filamenti ittirerek ısıtılmış bir kafanın içinde eritmek ve kafanın ucundaki küçücük delikten dışarı çıkmasını sağlayarak gerekli yere bırakmak üzerine kurulu. Nispeten sert ve rijit filamentlerde bu gayet güzel çalışan bir prensip, ama esnek filament söz konusu olunca motorun kafaya doğru ittirdiği filament düz gitmek yerine sağa sola kıvrılmayı tercih edebiliyor. İncecik bir paket lastiğinin bir ucundan tutarak diğer ucunu iğne deliğinden geçirmeye çalıştığınızı hayal edin, bunun gibi birşey TAbi gelişmelerle birlikte printerlar da bu tür malzemeleri daha başarılı bir şekilde basabilecek hale geldiler ama diğer filamentlere oranla hala daha zor, daha yüksek oranlarda hata olan bir malzeme türü. Başarılı bir şekilde basabilmek için gerekli baskı ayarları da diğer filamentlerden epey farklı oluyor tabiki, en temel fark diğer filamentlerden çok daha yavaş, yarı hızından bile daha yavaş basılma gerekliliği (ne kadar yavaş basarsak motorun filamenti o kadar yavaş ve az itmesi gerekir, kıvrılma riski azalır). Ayrıca tabaka kalınlıkları, ilk katmanın tablaya yakınlığı gibi noktalar da önemli oluyor, son olarak da, küçük çaplı nozzle ile bu meretleri basmak da pek kolay olmuyor, en azından 0.4 mm kullanmak tavsiye ediliyor.

Velhasıl, ben de dün akşam ilk lastik baskısına başladım, daha önce bahsettiğim gibi iki yarım halinde basmaya niyetliydim, ilk üç baskı çeşitli nedenlerle daha çok başlarda çuvalladı. Sonrasında iki yarım halinde basma fikrini terkettim, lastiklerin bir tarafındaki (iç) bombvelikten feragat edip tek parça olarak basmaya karar verdim. Birkaç deneme daha yaptıktan sonra güzel bir ayar tutturdum (sandım) ve iki lastik basacak şekilde printerı gece baskıya bırakıp yattım. Sabah printerı halen çalışır halde görünce oh dedim sorun olmamış (toplamda 9 saat süren bir baskı idi), ama baskıya yakından bakınca printerin aslında suya suyla yazı yazdığını farkettim tablada yaklaşık 5 mm kalınlığında bir çift lastik olmakla birlikte printer kafası 12 mm yükseklikte kendince basmaya devam ediyordu Bir şekilde filament beslemesi durmuş extruder motoru dönüyor ama filamenti ittiremiyordu. Ya havle diyip, biraz da extruder dişlilerinin ayarlarınu kurcalayıp, baskıyı da iki tekerlekten tek tekerleğe düşürüp yeniden başlattım. bu sefer filament beslemesinde sorun olmamasına rağmen fanın fazla hızlı çalışması nedeniyle iki baskı daha güme gitti! FAn çalışma hızları da kademe kademe ayarlandıktan sonra nihayetinde başarılı olabilen bir baskı elde edebildim ? ( Başarılı olan bu baskı ayarlarını hemen İsviçre'de bir banka kasasına sakladım )

Lastik basmak (ve tasarlamak) benim için oldukça önemli bir konu, çünkü uçaklar için ticari olarak bulunabilen lastikler çoğu zaman pek "skeyl" olmuyorlar, sayılı uçak modeli için bulunabilen, gerçekten iyi seviyede skeyl olanlar ise uçaktan bile daha pahalı oluyor. Bu nedenle kendi modellerimin lastiklerini kendim yapmak her zaman istediğim birşey olmuştu. Bunun 3D baskıdan başka tek bir alternatifi var o da kalıpla gerçek kauçuktan döküm yapmak, aslında bu daha iyi bir yöntem olmakla birlikte teferruatı da çok, o yüzden 3D baskı yeterli seviyede başarılı olursa niyetim Hurricane için, panther için ve olası ileriki modeller için lastikleri kendim tasarlayıp basmak ve yine kendi yapacağım (torna veya 3D baskı) jantlarla birarada kullanmak.

Treylere geri dönersek:
ilk çuvallayan baskıdan kalan 5 mm kalınlıklı lastikleri sırf meraktan jantlara yapıştırdım ve treylere monte ettim LAstik çapları, treylerin yerden yüksekliği vs fena görünmüyor.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Suspansiyon yaylarının hareketli bağlantılarını da şimdilik 1.6 mm lik civata ve somunlarla tutturdum.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Buarada, tekerlek, yay ve aks sisteminin tasarımı komple baştan yenilemeye karar verdim. Şasi tasarımını değiştirmeden sadece yayların ve aksın tasarımını değiştireceğim ve bir tekerlek taşıyıcı (hub) ekleyerek jant tasarımını da bu sisteme göre uyarlayacağım. İlk tasarımda basitlik adına tekerlekleri ve aksı birbirine sabit olacak şekilde (aks dönecek şekilde) tasarladım ama etkin bir şekilde çalışan bir sisteme ulaşamadım, yeni sistemde aks sabit olacak (dönmeyecek) ve her iki uçta yaylara monte edilecek, tekerlekler de taşıyıcı üzerinde serbest halde dönüyor olacak. Tasarımın karmaşıklığını ve parça sayısını arttıran bir değişiklik ama daha iyi çalışan bir sistem sağlayacak gibi görünüyor. Deneyip göreceğiz

 

[Özgür Evren Varol]

Treylerin ilk lastiği:

Alt yarısı ile üst yarısı arasında bir renk/parlaklık farkı var, bunun nedeni extruzyon sıcaklığı, alt yarıda 240 derece olan sıcaklığı deneme amaçlı olarak üst yarıda 230 a düşürdüm. Bu malzemenin kendi rengi üsttekine daha yakın, yani 240 fazla geliyormuş diyebiliriz. Ayarları da 230 olacak şekilde güncelledim.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Lastikle (eski) jant birarada

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Lastiğin jantla uyumu gayet güzel, yapıştırmaya gerek kalmadan sıkı bir şekilde oturdu yuvasına. Ama bu lastik fazlaca sert çıktı. Yeni baskılar için hem çeperleri hem de iç dolguyu biraz daha azalttım ve iç dolgunun paternini değiştirdim. Daha esnek çıkmasını bekliyorum ama bakalım... Bu son haliyle bir lastik basımı 3,5 saat sürüyor ve yaklaşık 23 gr ağırlığında çıkıyor.

 

[Özgür Evren Varol]

Tasarımı revize edilerek yeniden basılan çeki demiri yerine monte edildi. Şasiyle uyumlu olması için bu parçayı siyah ABS ile bastım.

(tey tey tey, fotolar rezalet çıktı, bir ara yenilerini çekmem lazım )

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Hakan Ülgenalp]

Üstadım, belki sadece 2 lastik için bunca çabaya değer ama fazla lastik ihtiyacını göz önüne alırsak (sarı gagalarını sonuna kadar açıp yalvaran kuş yavruları gibi bekleyen biz modelci kardeşlerini de unutmaman dileklerimle )
Bence sert malzemeden sağlam bir erkek , ve bundan anılacak 2 parça kalıp ve en son RTV türü kalıp silikonu ile üretilebilecek mükemmel esnek lastikler yapabilirsin .Valla biz istemiyoz ha , sadece projen daha güzel olsun diyerekten yani

 

[Özgür Evren Varol]

Üstadım, belki sadece 2 lastik için bunca çabaya değer ama fazla lastik ihtiyacını göz önüne alırsak (sarı gagalarını sonuna kadar açıp yalvaran kuş yavruları gibi bekleyen biz modelci kardeşlerini de unutmaman dileklerimle )
Bence sert malzemeden sağlam bir erkek , ve bundan anılacak 2 parça kalıp ve en son RTV türü kalıp silikonu ile üretilebilecek mükemmel esnek lastikler yapabilirsin .Valla biz istemiyoz ha , sadece projen daha güzel olsun diyerekten yani

Hakan hocam, kalıp işin en kolay kısmı, ama RTV kalıp silikonuyla elde edilecek olan lastik ne kadar işe yarar emin değilim. Esneklik açısından mükemmel olacağı kesin ama kalıp silikonlarının yırtılmaya karşı direnci yüksek değil, benim inişlerime dayanmaz gibi geliyor bana ???

Öte yandan tıp çok gelişti, poliüretan sunni kauçuk benzeri reçineler vardır elbet, araştırmak lazım, silikon kalıp ve poliüretan esnek reçine ile döküm yapmak daha iyi bir seçim olabilir.

 

[Özgür Evren Varol]

Demişken:

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Gayet uygun bir malzeme. Bir yazayım bakalım Umman'a postalayacaklar mı?

 

[Özgür Evren Varol]

İkinci lastik de basıldı. Baskı sorunsuz tamamlandı ama printer 6 veya 7 kere “kardeş filament bitti” diye uyarı verip filamenti çıkartıp geri taktırdı. Sanırım fazlasıyla parlak olan filament yüzeyi bir şekilde sensörü tetikleyip filament yok dedirtiyor. Neyse ki buna rağmen sorunsuz tamamlandı baskı.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Baskı ayarlarındaki değişiklikler işe yaramış, diğerine göre çok daha “lastik” gibi bir esnekliğe sahip bu, ama yine de biraz daha esnek olsa daha iyi olur gibi görünüyor, bir sonrakini yan duvarları az biraz daha incelterek basacağım.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

İç yapıyı geniş bir petek şeklinde yapmıştım:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

bu kısım gayet esnek, ama yan duvarlar ilave bir sertlik katıyor lastiğe. Onlar da incelince yük altında az birşey düzleşen bir taban elde edebilirim gibi görünüyor (ah şu skeyl takıntısı )

İlk lastik sanki 80psi ile şişirilmiş binek araba lastiği gibiydi, bu meret de 40 psi falan gibi 32yi bulduk mu tamamdır

 

[Özgür Evren Varol]

Treyler sonunda suyla tanıştı:

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Aks tasarımı kesinlikle değişmeli, daha yolda bir tekerleği kaybettik (koptu) ???

Uygun yerlere ağırlık eklemek lazım zira bu meret yüzüyor ???