Yakıtlı motor tipleri ve seçimi

[Serdal Biçer]

Merhaba. Sürekli brushless motorla uçtum. Farklı uçaklar büyük küçük ölçekli modeller yaptım ve haliyle ağırlık çekiş lipo amper derken ister istemez masraf çok olmaya başladı. Maliyeti bir kenara bıraktım. Model ile uğraşınca maliyeti göze almış oluyorsunuz.
Çok merak ettiğim yakıtlı modeller. Daha doğrusu yakıtlı motor almayı düşünüyorum ama neye göre nasıl seçiyoruz hiçbir fikrim yok. Motor alıp uçağa mı karar veriyoruz yoksa uçak yapıp motora mı karar veriyoruz Ben daha cok scale trainer ucak türlerini seviyorum. Ve büyük ölçekli yapıyorum. Mesela Şuan 2 metre kanat açıklığına sahip uçağımı yapıyorum. İllaki bu uçak için değil de, mesela ucağın kilosuna göre mi seçiyoruz. Yağlı yağsız benzin nitro zamanlı vb vb kısaca nedır bu yakıtlı motor

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Sumer Yamaner]

Nedir bu yakıtlı motor? Candır!
Sonra detaylı yazarım ama yakıtlı motor ile köpük, depron, fotoblok vs malzeme uyumsuzdur. Öncelikle bunu belirteyim.

 

[Serdal Biçer]

Nedir bu yakıtlı motor? Candır!
Sonra detaylı yazarım ama yakıtlı motor ile köpük, depron, fotoblok vs malzeme uyumsuzdur. Öncelikle bunu belirteyim.

Aynen. Bu modelimde elektrikli ile devam edeceğim ona göre planlama yaptım. Ama dediğim gibi sürekli uçağa göre ekipman almaktan sıkıldım. Koy yakıtı devam et

 

[Sumer Yamaner]

Yakıtlı motorları "reciprocating" yani piston ve silindiri olanlar ve türbinler olarak iki grupta inceleyebiliriz. Türbin sanırım şu anki konumuz dışında kalıyor.
İlk grupta üç farklı motor var. Nitro (glow) motorlar, benzinli motorlar ve dizel motorlar. (Minik karbondioksit motorlarını saymıyorum). Dizel model motorları artık kullanımda değil. Demek ki iki grup var. Nitro (glow) ve benzinli.
Nitro (glow) motorlarda yakıtın temel bileşeni metanoldür. Metanol, glow bujisinin teli içindeki platin atomları ile katalitik reaksiyona girerek yanmayı sağlar. Yakıt hint yağı ya da sentetik yağlar içerir. Ayrıca belirli bir oranda nitrometan içerir. Nitrometan, hem motordan alınacak gücü artırır hem de ayar aralığını genişleterek motor stopu riskini azaltır. Bu motorların iki ve dört zamanlı modelleri vardır.Ayrıca dört zamanlıların birden çok silindirli modelleri vardır.
Benzinli motorlarda ise yakıt hava karışımı bir kıvılcım bujisi ile elektronik olarak ateşlenir. Yakıt benzicide satılan benzindir ve içine yağ karıştırılır. Bu motorların da iki ve dört zamanlıları olsa da sıklıkla kullandıklarımız iki zamanlıdır.
Nitro motorların avantajları:
Hafiflik (ekstradan ateşleme ünitesi ve pili gerektirmezler). Yıllar boyu kendini kanıtlamış güvenilirlik ve basitlik. Daha az ısınma sorunu.
Nitro motorların dezavantajları:
Her uçuş günü bir ayar gerektirmeleri, mevsim geçişlerinde daha detaylı ayar ihtiyacı. Yakıt - buji - pervane değişiminde tekrar ayar ihtiyacı. Özel yakıt kullanmaları. Bu yakıtı evde yapmak mümkün ama her durumda benzinden pahalıya geliyor. Egzost atıkları fazlaca yağlı ve uçak çok kirleniyor.
Benzinli motorun avantajları:
Benzinciden satın alınacak benzinve yağ ile kullanım. Bir kere ayarlandıktan sonra mevsim geçişleri dışında pek ayar gerektirmemeleri. Ayrıca benzinli motorlar biraz daha temiz çalışıyorlar.
Benznli motorların dezavantajları:
Daha yüksek sıcaklık oluşturmaları. Güçlü titreşim oluşturmaları. Ekstradan ateşleme ünitesi ve pil gerektirmeleri.
Bunlar ilk akla gelenler, mutlaka unuttuklarım vardır.

Daha fazla detaya girmeden hangi motorun hangi durumda tercih edileceğine yönelik bir şeyler yazayım (bunlar kesin kurallar değildir, unutulmasın!).
120 size olarak tanımlanan, kanadı 170 - 180 cm'e kadar olan uçaklar için nitro motorlar daha pratik ve kullanışlı oluyor. Ayrıca kanat yükü düşük, altı düz profilli kanadı olan örneğin bir Piper Cub gibi uçaklarda 2 metreyi aşan boyutta bile nitro motor uygun.
Uçak daha büyüyünce benzinli motor daha mantıklı olmaya başlıyor. Özellikle de yakıt maliyeti açısından.

İdeal seçim yöntemi önce uçağın belirlenmesi ve ona uygun motor bulunması olsa da bazen tersini yaptığımız olmuyor değil. Motor seçimini uçağın kilosuna göre değil genel karakterine göre yapıyoruz. Eğer uçağı sıfırdan tasarlayacak deneyim varsa zaten motor seçimini de biliyoruzdur. Yok eğer zaten bilinen bir modeli yapacaksak, önerilen motor seviyesine göre seçim yapıyoruz.

 

[Serdal Biçer]

Yakıtlı motorları "reciprocating" yani piston ve silindiri olanlar ve türbinler olarak iki grupta inceleyebiliriz. Türbin sanırım şu anki konumuz dışında kalıyor.
İlk grupta üç farklı motor var. Nitro (glow) motorlar, benzinli motorlar ve dizel motorlar. (Minik karbondioksit motorlarını saymıyorum). Dizel model motorları artık kullanımda değil. Demek ki iki grup var. Nitro (glow) ve benzinli.
Nitro (glow) motorlarda yakıtın temel bileşeni metanoldür. Metanol, glow bujisinin teli içindeki platin atomları ile katalitik reaksiyona girerek yanmayı sağlar. Yakıt hint yağı ya da sentetik yağlar içerir. Ayrıca belirli bir oranda nitrometan içerir. Nitrometan, hem motordan alınacak gücü artırır hem de ayar aralığını genişleterek motor stopu riskini azaltır. Bu motorların iki ve dört zamanlı modelleri vardır.Ayrıca dört zamanlıların birden çok silindirli modelleri vardır.
Benzinli motorlarda ise yakıt hava karışımı bir kıvılcım bujisi ile elektronik olarak ateşlenir. Yakıt benzicide satılan benzindir ve içine yağ karıştırılır. Bu motorların da iki ve dört zamanlıları olsa da sıklıkla kullandıklarımız iki zamanlıdır.
Nitro motorların avantajları:
Hafiflik (ekstradan ateşleme ünitesi ve pili gerektirmezler). Yıllar boyu kendini kanıtlamış güvenilirlik ve basitlik. Daha az ısınma sorunu.
Nitro motorların dezavantajları:
Her uçuş günü bir ayar gerektirmeleri, mevsim geçişlerinde daha detaylı ayar ihtiyacı. Yakıt - buji - pervane değişiminde tekrar ayar ihtiyacı. Özel yakıt kullanmaları. Bu yakıtı evde yapmak mümkün ama her durumda benzinden pahalıya geliyor. Egzost atıkları fazlaca yağlı ve uçak çok kirleniyor.
Benzinli motorun avantajları:
Benzinciden satın alınacak benzinve yağ ile kullanım. Bir kere ayarlandıktan sonra mevsim geçişleri dışında pek ayar gerektirmemeleri. Ayrıca benzinli motorlar biraz daha temiz çalışıyorlar.
Benznli motorların dezavantajları:
Daha yüksek sıcaklık oluşturmaları. Güçlü titreşim oluşturmaları. Ekstradan ateşleme ünitesi ve pil gerektirmeleri.
Bunlar ilk akla gelenler, mutlaka unuttuklarım vardır.

Daha fazla detaya girmeden hangi motorun hangi durumda tercih edileceğine yönelik bir şeyler yazayım (bunlar kesin kurallar değildir, unutulmasın!).
120 size olarak tanımlanan, kanadı 170 - 180 cm'e kadar olan uçaklar için nitro motorlar daha pratik ve kullanışlı oluyor. Ayrıca kanat yükü düşük, altı düz profilli kanadı olan örneğin bir Piper Cub gibi uçaklarda 2 metreyi aşan boyutta bile nitro motor uygun.
Uçak daha büyüyünce benzinli motor daha mantıklı olmaya başlıyor. Özellikle de yakıt maliyeti açısından.

İdeal seçim yöntemi önce uçağın belirlenmesi ve ona uygun motor bulunması olsa da bazen tersini yaptığımız olmuyor değil. Motor seçimini uçağın kilosuna göre değil genel karakterine göre yapıyoruz. Eğer uçağı sıfırdan tasarlayacak deneyim varsa zaten motor seçimini de biliyoruzdur. Yok eğer zaten bilinen bir modeli yapacaksak, önerilen motor seviyesine göre seçim yapıyoruz.

Sümer abi öncelikle bu açık bilgiler için çok teşekkür ederim. Kafamda şekillenmeye başladı. Haliyle bu şekillenme birçok soruyu beraberinde getiriyor.
-Nitro motor daha mantıklı geldi. En azından ateşleme ünitesi ve pil işlemi olmaması daha iyi. Çünkü bunu uygulamalı görmek deneyim kazanmak ve malzeme almak gerektiriyor.
-Mevsim pervane değişimi gibi durumlar sonrasında da ayarlama yapmak beni düşündürdü. Yanı neye göre nasıl ve ne değerde olması gerektiğine dair bilen bir kişiden uygulamalı görmek iyi olacaktır.
- Glov iki zamanlı motor olarak internet üzerinde arama yapılınca çok seçenek var. Haliyle 300 lira ya da var 1000 liraya da. Ama hangisi bir uçak için ideal bunu bilmek gerekiyor. Yada aynı ebatta mı olur aynı yükü mü kaldırır bu fiyattakiler. Bunun tecrübesini nasıl kazanacağım

 

[M. Ozan ÖZALTUNOĞLU]

Sümer abi öncelikle bu açık bilgiler için çok teşekkür ederim. Kafamda şekillenmeye başladı. Haliyle bu şekillenme birçok soruyu beraberinde getiriyor.
-Nitro motor daha mantıklı geldi. En azından ateşleme ünitesi ve pil işlemi olmaması daha iyi. Çünkü bunu uygulamalı görmek deneyim kazanmak ve malzeme almak gerektiriyor.
-Mevsim pervane değişimi gibi durumlar sonrasında da ayarlama yapmak beni düşündürdü. Yanı neye göre nasıl ve ne değerde olması gerektiğine dair bilen bir kişiden uygulamalı görmek iyi olacaktır.
- Glov iki zamanlı motor olarak internet üzerinde arama yapılınca çok seçenek var. Haliyle 300 lira ya da var 1000 liraya da. Ama hangisi bir uçak için ideal bunu bilmek gerekiyor. Yada aynı ebatta mı olur aynı yükü mü kaldırır bu fiyattakiler. Bunun tecrübesini nasıl kazanacağım

Öncelikle glow ya da benzinli herhangi bir motoru kendi başınıza çalıştırmaya kalkmayın Tamam elektrik motorlarına da azami dikkatle yaklaşmalıyız; ama patlar motorların şakası yoktur... Kendinize ya da bir başkasına zarar vermediğinizi varsaysak bile, en iyi ihtimalle motorunuzu elden çıkartabilirsiniz...
Araştırdığınıza göre benzinli motorun daha pahalı olduğunu fark etmişsinizdir. (aslında bence de en mantıklısı) Ayrıca daha çok donanım ve tecrübe gerektirdiği için, yakıtlıya alışmak için nitro üzerinden yürümeniz daha mantıklı görünüyor.
Motorun boyutu konusunda ARF uçakların satışında belirtilen özellikleri takip edin. Mesela 46-55 2 zamanlı... gibi belirtilir. Bu demektir ki o uçağı uçurmak için en az 46 cu luk 2 zamanlı bir motor kullanmalısınız. 55 cu ise o uçağın üst sınırı olur. Arada kalan değerleri örneğin 48'lik, 50 ya da 52'lik bir motoru da tercih edebilirsiniz... Yok eğer ARF değil de 'kendi imalatım bir uçağa hangi motor?' derseniz, ağırlık boyut olarak muadil ARF lerden, benzer konfigürasyonlardan yürüyerek uygun motoru tespit edebilirsiniz.

 

[Serdal Biçer]

Öncelikle glow ya da benzinli herhangi bir motoru kendi başınıza çalıştırmaya kalkmayın Tamam elektrik motorlarına da azami dikkatle yaklaşmalıyız; ama patlar motorların şakası yoktur... Kendinize ya da bir başkasına zarar vermediğinizi varsaysak bile, en iyi ihtimalle motorunuzu elden çıkartabilirsiniz...
Araştırdığınıza göre benzinli motorun daha pahalı olduğunu fark etmişsinizdir. (aslında bence de en mantıklısı) Ayrıca daha çok donanım ve tecrübe gerektirdiği için, yakıtlıya alışmak için nitro üzerinden yürümeniz daha mantıklı görünüyor.
Motorun boyutu konusunda ARF uçakların satışında belirtilen özellikleri takip edin. Mesela 46-55 2 zamanlı... gibi belirtilir. Bu demektir ki o uçağı uçurmak için en az 46 cu luk 2 zamanlı bir motor kullanmalısınız. 55 cu ise o uçağın üst sınırı olur. Arada kalan değerleri örneğin 48'lik, 50 ya da 52'lik bir motoru da tercih edebilirsiniz... Yok eğer ARF değil de 'kendi imalatım bir uçağa hangi motor?' derseniz, ağırlık boyut olarak muadil ARF lerden, benzer konfigürasyonlardan yürüyerek uygun motoru tespit edebilirsiniz.

Mantıklı açıklama için teşekkür ederim. Uçaklarımı kendim yapıyorum. O kriterlere uygun ARF kodelleri inceleyip motor konusunda araştırmalar gerçekleştireceğim

 

[Sumer Yamaner]

Sümer abi öncelikle bu açık bilgiler için çok teşekkür ederim. Kafamda şekillenmeye başladı. Haliyle bu şekillenme birçok soruyu beraberinde getiriyor.
-Nitro motor daha mantıklı geldi. En azından ateşleme ünitesi ve pil işlemi olmaması daha iyi. Çünkü bunu uygulamalı görmek deneyim kazanmak ve malzeme almak gerektiriyor.
-Mevsim pervane değişimi gibi durumlar sonrasında da ayarlama yapmak beni düşündürdü. Yanı neye göre nasıl ve ne değerde olması gerektiğine dair bilen bir kişiden uygulamalı görmek iyi olacaktır.
- Glov iki zamanlı motor olarak internet üzerinde arama yapılınca çok seçenek var. Haliyle 300 lira ya da var 1000 liraya da. Ama hangisi bir uçak için ideal bunu bilmek gerekiyor. Yada aynı ebatta mı olur aynı yükü mü kaldırır bu fiyattakiler. Bunun tecrübesini nasıl kazanacağım

Ozan kardeşimin söylediklerine ek olarak...
Tanımadığınız kimseden ikinci el motor almayın. Hatta sıfır denildiğinde bile dikkatli olun.
Bir model uçak motorunu tek bir çalıştırmayla işe yaramaz hale getirmek mümkündür.
Uçaklarınızı kendiniz yapıyor olabilirsiniz. Ama gördüğüm kadarıyla köpük, depron, fotoblok türü malzeme ile çalışıyorsunuz. Balsa inşşat tamamen farklı bir alan. Daha da önemlisi, ahşap model tasarlamayı düşünüyorsanız iyice bir deneyim gerekiyor. Ama eğer tasarlanmış bir kit yapacaksanız kitin üreticisi zaten motor önerilerini sunacaktır. Başlangıçta o önerilere uyarsanız başınız ağrımaz. Deneyim kazanınca zaten kendi seçimlerinizi kendiniz yapacaksınız.
Ama her durumda asıl deneyimi sahada bu işleri bilenlerden kazanacaksınız.

 

[Deniz Tanrıverdi]

Tasarım konusunda Sümer hocamın dediklerine tamamen katılıyorum.
Ozan kardeşim de çok doğru yazmış. Ama (güvenlik tedbirlerini aldıktan sonra) nitro motor ayar olayını çok da büyütmemek lazım. İşin mantığını kavradıktan sonra çok da kolay.
Uzun vadede cereyanlı modellerden çok daha ucuza geliyor. Adam akıllı bir pilin fiyaı bir yakıtlı motor fiyatı kadar oldu. Kesinlikle tavsiye ederim.

 

[Emre Büyükok]

Çok yakın zamanda değil ama yakın gelecekte Senior Telemaster yada benzeri trainer 2.5-3.0 metre gibi bende düşünüyorum. Tekne konusunda tecrübem olsada uçakta daha başlangıç seviyesindeyim. Zaman geldiğinde Sümer hocamın ve Yasin beyin desteğine ihtiyaç duyacağım. Benim seçimim benzinli motor tarafında olacak.