Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

[Doğuş Arısoy]

Abilerim uçuşlarımda uçak sağ sola doğru yatma gösterirse aileron trimi yapıyorum, uçak aşağı yukarı oynuyor düz durmuyorsa elavatör trimi yapıyorum. Ama gaz ve rudder için nasıl trim yapacağımı bilmiyorum. Bu trimleri hangi durumlara göre yapmam gerekir?

Mesela son topladığım modelde rudder trimini mekanik ayardan kaçmak için yaptım. Tam düz durmuyordu 2 trim verdim düzleştirdim. Gaz stick ile karbüratör arasında uyumsuzluk vardı. Karbüratör %50 iken gaz stick %35-40 lardaydı. Buda gaz stick kullanımında hızın aniden düşmesini ama çok geç artmasına neden oluyordu. Trim ile bunu ayarlayıp end point ayarları ile düzelttim. Yine mekanik ayardan kaçmak için kısaca. Sonuçta isteğime göre oldu model. Ama sırf benim gibi mekanik ayardan kaçanlar için yapılmamıştır diye düşünüyorum bu trim ayarlarının.

 

[Sumer Yamaner]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Normalde rudder trimi yapman gerekmez. Gözle rudder dikey stabla aynı hizada olacak şekilde yerde bir ayar yaparsan yeterli olur. Bunu ister mekanik, ister subtrim ister trim ile yapabilirsin. Bunu yaptıktan sonra uçak yerde düz gitmiyorsa (rüzgarsız havada motor çalışmazken uçağı ittirerek kontrol edilecek) o zaman burun ya da kuyruk tekerini (hangisi varsa) ayarlamak gerekir. Bu ayarı ise kesin olarak mekanik yapmalısın.

Gaza gelince... Öncelikle tam gazda servonun sıkışmadığından emin ol. Eğer kumandanın ayarlarının derinliklerine girip temel ayarları değiştirmediysen gaz kanalında trim sadece rölanti tarafında etkilidir. Senin gaz kanalında trimle ayarlayacağın şey rölantidir. Eğer istediğin rölanti devri için trim yetmiyorsa mekanik ayarların çok bozuk demektir. O zaman trimi ortalayıp önce kabaca mekanik ayar yapmak ve sonra motor çalışırken ince trim ayarı yapmak uygun olur.

 

[Türker Akgün]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Normalde rudder trimi yapman gerekmez. Gözle rudder dikey stabla aynı hizada olacak şekilde yerde bir ayar yaparsan yeterli olur.

Sümer abi gerekenleri söylemiş. Tam olarak bu konuyla alakalı değil ama benim de ufak bir ilavem olsun konusu geçmişken.

Rudder ve elevatör trimi aerobasi uçaklarında motor açısını ayarlamak için de kullanılabiliyor. Uçağınla yerçekimine karşı dik bir şekilde tırmanırken motorun drift etkisi veya başka bir sebeple uçağın rudder veya elevatör eksenlerinde kararlı bir sapma yapıyorsa bunu ruddder ve elevatör kanallarına trim vererek düzeltiyorsun öncelikle. Sonrasında bu tirimler tamamen kontrol kanatların sıfır trim eksenine geri gelene kadar motor açını ayarlıyorsun. Böylece sıfır trimle sen kontrol vermediğin sürece tamamen dik bir şekilde tırmanabilen bir modelin oluyor.

deyip motor açısının da mı ayarı varmış diye sözü Sümer abiye bırakıyorum.

 

[Sumer Yamaner]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Aslında o kadar çok şey var ki trim konusunda. Farklı uçuş pozisyonlarında gazlı ve gazsız hareketler falan... Motor açısından trimlere kadar ince ayarlar yapılıyor ama bunlar beni çok aştığı için ukalalık etmek istemedim. En temel bilgileri verdim. Türker'ciğimin yazdıkları ve daha fazlası özellikle F3A gibi hassas uçuşlar yapan arkadaşlar için çok önemli. Çünkü onlar eğer havada uçakla didişirlerse hareketleri çıkaramazlar. O nedenle her konumda düzgün uçan uçaklara ihtiyaçları var. Benim gibi haldır huldur uçan adam aileron ve elevatör trimi yapınca iş bitti sayıyor.

Ben, rudder trimi ile ilgili bir ekleme yapmak istiyorum. Diyelim ki uçağın aileron ve elevatör trimlerini güzelce yaptık. Uçak artık kendiliğinden bir yana yatmadan ve irtifasını koruyarak uçuyor. Tam rüzgar içine uçarken veya sıfır rüzgarda şuna bakmak gerekiyor. Uçağın uzun ekseni ile uçuş hattı aynı mı? Yani uçak "krab" dediğimiz yengeç gibi bir uçuş mu yapıyor yoksa düz mü gidiyor. Aileron trimi yapılmış uçak tam rüzgar içine uçarken krablı uçuyorsa rudder trimi gerekiyor demektir. Rudder ile dikey stab tamı tamına örtüşür halde olsa bile böyle bir durum görülebilir. Dikey stab ekseni bozuk olabilir. Ahşap çarpılmıştır, darbe almıştır ya da kuyruk yapıştırılırken ekseni şaşmıştır. İşte böyle bir durumda krabı düzeltecek yani uçuş hattı ile uçağın uzun eksenini paralel hale getirecek kadar rudder trimi verilip, buna bağlı oluşacak yatış eğilimini aileron trimle toparlamak gerekecektir.

 

[Doğuş Arısoy]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Aslında o kadar çok şey var ki trim konusunda. Farklı uçuş pozisyonlarında gazlı ve gazsız hareketler falan... Motor açısından trimlere kadar ince ayarlar yapılıyor ama bunlar beni çok aştığı için ukalalık etmek istemedim. En temel bilgileri verdim. Türker'ciğimin yazdıkları ve daha fazlası özellikle F3A gibi hassas uçuşlar yapan arkadaşlar için çok önemli. Çünkü onlar eğer havada uçakla didişirlerse hareketleri çıkaramazlar. O nedenle her konumda düzgün uçan uçaklara ihtiyaçları var. Benim gibi haldır huldur uçan adam aileron ve elevatör trimi yapınca iş bitti sayıyor.

Ben, rudder trimi ile ilgili bir ekleme yapmak istiyorum. Diyelim ki uçağın aileron ve elevatör trimlerini güzelce yaptık. Uçak artık kendiliğinden bir yana yatmadan ve irtifasını koruyarak uçuyor. Tam rüzgar içine uçarken veya sıfır rüzgarda şuna bakmak gerekiyor. Uçağın uzun ekseni ile uçuş hattı aynı mı? Yani uçak "krab" dediğimiz yengeç gibi bir uçuş mu yapıyor yoksa düz mü gidiyor. Aileron trimi yapılmış uçak tam rüzgar içine uçarken krablı uçuyorsa rudder trimi gerekiyor demektir. Rudder ile dikey stab tamı tamına örtüşür halde olsa bile böyle bir durum görülebilir. Dikey stab ekseni bozuk olabilir. Ahşap çarpılmıştır, darbe almıştır ya da kuyruk yapıştırılırken ekseni şaşmıştır. İşte böyle bir durumda krabı düzeltecek yani uçuş hattı ile uçağın uzun eksenini paralel hale getirecek kadar rudder trimi verilip, buna bağlı oluşacak yatış eğilimini aileron trimle toparlamak gerekecektir.

Abi farklı gaz oranlarında nasıl uçak hep sabit kalıyor ben yarım gazda trin yaptım uçak fırlıyor abi yukarı tam gaza çıkınca. Hala uçağın stall hızını test etmeye cesaret bile edemedim abi. İzliyorum F3A uçanları uçak 1 mm sapmıyor. Bende stickleri bir an bıraksam uçak yerde abi.


Sent from my iPhone using Tapatalk

 

[Sumer Yamaner]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Üst düzey F3A uçaklarının maliyeti konusunda fikrin var mı?

 

[Doğuş Arısoy]

Rudder trim ayarı nasıl yapılır?

Üst düzey F3A uçaklarının maliyeti konusunda fikrin var mı?

Demek ki ondanmış [emoji3]


Sent from my iPhone using Tapatalk