Model Uçaklarda Mix Ayarı

[Kadir Kurt]

Model uçaklarda elevon, v-tail gibi mixlere ihtiyaç duyulabiliyor. En basitinden bir zagi yaptığımızda elevon mix e ihtiyaç duyuyoruz. Mix ayarlarına geldiğimiz zaman bizim bazı + - değerler girmemiz gerekiyor. İnternette başkasının yapmış olduğu mix ayarlarını kendi kumandamda uyguladığım zaman başarılı sonuç alamadım. Değerleri değiştire değiştire elevon mix yaptım ama bu deneme yanılma yoluyla oldu. Bu ayarların neye göre yapıldığını öğrenmek istiyorum.

Kısacası;
Mix nedir? Mix ayarları nasıl yapılır? diyerek sözü değerli abilerimize bırakıyorum

 

[Tamer Öztürk]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Konuyu takipteyim.Özellikle Turnigy 9X'de videolu olarak bir hocamız gönüllü olarak anlatabilirse çok yararlı olacak bizler için.Uğraşmıştım ama becerememiştim kendi kumandamda.

 

[Sumer Yamaner]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Birkaç örnekle başlayalım.
Normalde uçuşta nasıl dönüş yapılır? Döneceğimiz tarafa yatış veririz. Uçağın burnu ters tarafa kaçacağı için biraz rudder ekleriz. Bu esnada uçak burun düşüreceği için biraz elevatör desteği yaparız.
Ya da...
Diyelim ki inişe geleceğiz, biraz flap açtık. Uçak kabarır. Hemen azıcık elevatör basıp kabarmayı önleriz.
Veya...
Son yaklaşmada istikameti rudder ile tutarken uçağın rudder bastığımız tarafa yatmaması için biraz ters aileron eklemek gerekebilir.
Yani temel olarak bir stick ile bir komut veriyoruz ama aslında farklı eksenlerde komutların eklenmesi gerekiyor. İşte bunları otomatikleştirmek istersek miks yani karıştırma kullanırız.

Miks dediğimiz zaman bir master yani patron kanal bir de slave yani köle kanal belirlememiz gerekir. Köle kanal patron kanalın komutlarına göre belirli tepkiler verir.

İlk örneğe bakalım:
Aileron komutu verdiğimizde o yöne rudder ve hafif up elevatör istiyoruz. Yani aileron kanalının master olduğu iki farklı miks ayarlayacağız.
İlk mikste master aileron, slave ise rudder olacak. Daha sonra rate belrileyeceğiz. Yani %20, %50 gibi. Ayrıca artı ve eksiye de dikkat edeceğiz. Benim önerim önce rate olarak her iki yöne + % 100 seçmek. Miksi istersek bir butona bağlarız istersek de butonsuz olarak sürekli aktif tutarız. (Flight condition konusuna girmiyorum). Miksi aktifleyip uçakta kontrol etmemiz gerekir. İlk kontrol yön olacaktır. Yani sağ aileron sağ rudder vermeli. Eğer bu hatalı ise o zaman artıyı eksi yapacağız demektir. Artı ve eksi ayarı tamamsa rate ayarı yapımalıdır. Bunu da yine uçağın kontrol yüzeylerine bakarak bir yaklaşık değer ile belirleriz. Örneğin % 20. Daha sonra uçuşta bu değeri test edip ince ayarı iniş sonrası yaparız. Ayrıca her türlü miksi ilk denerken mutlaka bir butona atamak uygun olur. Çünkü uçak havada çok fazla saçmalayacak olursa miksi kapatma şansımız olur böylelikle.
İlk örneği tamamlamak için ikinci miksi de master aileron, slave ise elevatör olarak yapacağız. Burada bir özellik var. Aileron sağa da sola da sapsa elevatöre up komutu gidecek. Yani miksin bir tarafı artı iken diğer tarafı eksi olacak. Hangi tarafın artı hangi tarafın eksi olacağını ise uçaktaki kontrol yüzeyi hareketlerine bakarak belirleyeceğiz.

Şimdi flap ve elevatör miksi yapalım.
Boş bir mikse gidip aktive ettik diyelim. Master flap olacak. Slave ise elevatör olacak. Artı ve eksi yönleri ayarladık. Flap açılınca down elevatör verilecek. Peki ne kadar?
Uçakla yapmış olduğumuz uçuşlardan, flap açtığımızda yaklaşık olarak ne kadar down elevatör istediği aklımızda mı? Olmalı... O halde göz kararı o kadarlık bir elevatör sapmasını % değeri değiştirerek ayarlayacağız. Tabii bir de buton atayıp uçacağız ve havada duruma bakacağız. Tabii ki yüksek irtifada yapacağız bunu. Ne olur ne olmaz.

İstediğimiz etkileri elde ettikten sonra artık butonları iptal edip miksleri sürekli hale de getirebiliriz.

Bir iki ufak ayrıntı var. Ben Futaba'daki durumu biliyorum. Diğerlerinde de benzer özellikler olabiliyor.
Miks ekranında TRIM ve LINK seçenekleri var.

TRIM ON olursa master kanala yapılan trim slave kanala da belirlenen oranda etki eder. OFF olursa etmez. Örneğin ters çalışması gereken çift elevatör servonuz var ve bunlar için miks yaptınız. TRIM mutlaka ON olmalı. Yoksa elevatör trimi sadece bir elevatöre etki eder.

LINK ise biraz daha karmaşık. Eğer LINK ON ise ve master kanal bir başka miksin slave kanalı durumundaysa (örneğin rudder to aileron miksi yapmışsınız, şimdi de aileron to elevatör miksi yapıyorsunuz) o ilk miksten ikinci miksin master kanalına gelen etki, ikinci miksin slave kanalına da yansır. Yani örnekten gidersek, ilk miks rudder to aileron. İkinci miks aileron to elevator olsun. İkinci mikste LINK ON olursa rudder komutu hem aileronu hem de dolaylı olarak elevatörü hareket ettirir. Umarım anlatabilmişimdir.

Kötü anlattığım ya da eksik bıraktığım yerler varsa uyarırsanız tamamlarım.

 

[Kadir Kurt]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Sümer abi bilgiler için teşekkürler. Uygun bir zamanda yazdıklarınızı modelimde denicem. Takıldığım yer olursa buraya yazarım.

 

[Mehmet Kucuksari]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Ellerine sağlık Sumer abi Konuyu hemen ilgili indeks sayfalarına ilave edelim

 

[Emre Kaman]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Bugun de yeni bisey ogrendim

 

[Sumer Yamaner]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Sümer abi bilgiler için teşekkürler. Uygun bir zamanda yazdıklarınızı modelimde denicem. Takıldığım yer olursa buraya yazarım.

İlgili modeli kumandada ikinci bir modele kopyala. Adını XXX_Deneme olarak değiştir. Tüm denemelerini onda yap. Tam istediğin kıvama gelince eskisini silip bunun adındaki _Deneme eklentisini de iptal edersin.

 

[Sumer Yamaner]

Bugun de yeni bisey ogrendim

Gerçekten çok merak ettim. Bunların içinde senin için "yeni" olan ne vardı.

 

[Tamer Öztürk]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Sümer hocam kaleminize sağlık oldukça yararlı bir paylaşım oldu.Wing Tiger modelimde Flaperon uygulaması denemek istedim fakat bir türlü beceremedim.Y kabloyu söküp aileron servosunun birini alıcının 1.kanalına diğerine 6.kanala(flap) takmıştım.Mix ve Flaperon kanalını kurcaladım yine olmadı. Subtrim,Expo,Dual Rate gibi işleri yapabiliyorum ama mix özelliğini bir türlü halledemedim.Şuan için çok gerekli değil benim için ama öğrenmek için kurcalamıştım.Demek ki bodozlama düz modelciyim ben.

 

[Sumer Yamaner]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Sümer hocam kaleminize sağlık oldukça yararlı bir paylaşım oldu.Wing Tiger modelimde Flaperon uygulaması denemek istedim fakat bir türlü beceremedim.Y kabloyu söküp aileron servosunun birini alıcının 1.kanalına diğerine 6.kanala(flap) takmıştım.Mix ve Flaperon kanalını kurcaladım yine olmadı. Subtrim,Expo,Dual Rate gibi işleri yapabiliyorum ama mix özelliğini bir türlü halledemedim.Şuan için çok gerekli değil benim için ama öğrenmek için kurcalamıştım.Demek ki bodozlama düz modelciyim ben.

Vericide modeli kopyalayıp onun üzerinde çalışarak deneyerek öğreneceksin zaten. Kimse bunları bilerek doğmadı. Hepimiz okuduk, sorduk ve denedik. Merak ve sabır ile çalışmak çözüm olacak emin ol.

 

[Murat Evitan]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Sümer abi süper bilgiler.Eline emeğine sağlık.

 

[Türker Akgün]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Eline sağlık Sümer abi, bence çok güzel anlatmışsın.

Eski modelciler arasında aynı " EXPO " mevzusunda olduğu gibi sadece kabiliyetsiz modelcilerin Mix kullanmakta olduğu yaklaşımı vardı bir zamanlar. Usta pilotlar ne expo, ne dual-rate hele mix falan zinhar kullanmazlardı. Organik modelcilerdi onlar. Knife-Edge yaparken mix kullanana kötü gözle bakılırdı.

... Diyelim ki inişe geleceğiz, biraz flap açtık. Uçak kabarır. Hemen azıcık elevatör basıp kabarmayı önleriz.
....

Ondan sonrada inişe gelirken flap açan kanguru gibi seke seke gelirdi pist başına.

Yalnız şu verdiğin kıymetli bilgilerden model uçak uçurma konusunda hala yeterli yetkinliklere ulaşamadığını anlıyorum üzülerek. :'( Umarım sadece teorik olarak ilgileniyor ama gerçekte asla kullanmıyorsundur. Keza bende senin kadar tecrübe olsa tövbe bırak mixi, trim bile vermem kumandadan. f:

 

[Emre Kaman]

Model Uçaklarda Mix Ayarı

Gerçekten çok merak ettim. Bunların içinde senin için "yeni" olan ne vardı.

Abi mix menusune sadece bir kere ihtiyacim olmustu, servo monitorden takip edip, istedigim etkiyi elde edince gerisini kurcalamadan birakmistim simdi trim ve link nedir biliyorum, yepyeni bilgiler iste