FBL- Flybarless Helilerde Maiden Öncesi Nihai Son Kontroller
Mehmet SOLAKOĞLU' Alıntı:
Türker bey Mehmet bey selamlar,ben hala hover da duran modelci
öğrenmek istediğim ince bir konu var, DFC tipi FBL rotor kullanıyorum (450 de) Swashplate paralellik ayarını ince bir işçilikle tam sıfır yaptık diyelim,ama helinin ağırlık merkezinin çoğunlukla rotordan kaçık (ağır batarya falan gibi) olduğunu,yada kuyruk düzeltme torkunun heliyi hafif yana yatırdığını düşünürsek,ünite heliyi düzeltmek için aksi yönlerde swashplate i yatırmayacak mı? yani normalde de (çubukluda) hover da sabit duruş için (teoride sabit duruş) trim verip swash ı bozmayacakmıyız,yani doğal dengeye getireceğiz. E bu durumda swash a mekanik olarak sıfır ayarı çeksek mi daha iyi,yoksa sabit duruş için alması gereken pozisyonu mu sıfır kabul etsek.Çünkü bu trimleri zaten dengeyi sağlamak için kalıcı olarak vermek zorunda değilmiyiz?
Arkadaşlarım sorunuza cevap vermişler.
Güzel bir noktaya değinmişsiniz esasında. Söylediğiniz gibi helikopterimiz havada Swashplate'imiz yere tam paralelken düz bir şekilde hoverda durmaz.
Örneğin swashplate'imiz ana pervanemiz dönerken hava ile yaptığı sürtünme ile ortaya çıkan kuvveti (drift etkisi) karşılayabilmek için bu kuvvetin ters yönüne eğilmek durumundadır. Bazı modellerde heli hoverdayken bu eğiklik gözle bile rahatlıkla görülebilir. Üstelik sadece drift etkisi de değildir swashın yerle paralelliği bozan. Modelimizin ağırlık merkezi, pal geometrisi, kuyruk pervanesinin model üzerindeki etkisi, kafa devri, rüzgar vs. vs.... gibi üstelik bazıları değişken olabilen pek çok etkene bağlıdır.
Sonucu gözlemlenmeden, yani uçuşa başlamadan çözümlenemeyecek kadar zor bir denklem yani.
kuyun:
Çubuklu modellerde bunu elimizde geldiğince helimiz hoverdayken verdiğimiz trim ayarları ile yapıyorduk. Uçuş süresince model üzerinde etkili olan kuvvetlerin sürekli değişken olması sebebiyle çoğu zaman mükemmel bir ayar bulunması değil ideal bir ayarın yakalanmasıydı hedefimiz. Çünkü en basitinden değişken rüzgar koşulları bile trim ayalarımızı bozmakta ve o meşhur tabirle " Modelimizin iple asılmış gibi duruyor " olamamasına sebep oluyordu.
FBL (çubuksuz) modellerde ise arkadaşlarımında bahsettiği gibi ünitelerimiz içerisinde 3 eksende bulunan gyrolar ile bu görevi bizim için üstleniyor ve modelimizin sağlıklı bir şekilde hoverda durabilmesi için swash eğikliğimizi hassas bir şekilde değişkenlere de ayak uydurmaya çalışarak real-time ayarlamak için uğraşıyor.
Peki buraya kadar herşey güzelde, o zaman biz ne diye leveler ayarıymış falan bir dünya swashımız tam paralel olsun diye uğraşıyoruz.
Bunun sebebi FBL sistemler için düzgün bir referans ile yola çıkabilmek. FBL ünitelerimiz içerisinde örneğin drift etkilerini sıfırlayan belli refleks hareketler fabrikasyon olarak tanımlıdır. Test pilotları tarafından uzun uçuş süreleri harcanarak tespit edilir. Örneğin siz bir anda pitch kontrolü veridiğinizde modeliniz hiç deplase olmadan dümdüz tırmanıyor olması ünitenize girilmiş olan temel düzeltme parametrelerinin başarısını gösterir. FBL ünitelerinde uçuş hissiyatındaki farklılıkların temel sebebi de bu ayarların birbirinden farklı olmasıdır. Bu ayarların doğru çalışabilmesi ve sizin modelinizden performans alabilmeniz içinse o ayarların geçerli olduğu referans noktasını ayarlamanız gerekir. Özetle sizde modelinizde onların ayar yaptığı yerde olmalısınızki sistem çalışsın. İşte bu yüzden servo kolları 90 derece ve " 0 " derece pal açısını swashplate'imiz yere tam paralelken en hassas şekilde ayarlamaya çalışıyoruz.
Çubuklu modellerdeki level ayarı ile FBL sistemlerdeki level ayarının mantığı esasında tam olarak aynı değildir. Çubuklularda maksimum ve minimumda da swahımızın level edilmesi gerekir. Ama artık pek anlamlı bir bilgi olmadığından bu konuda detaya girmeye gerek görmüyorum.
İyi gevezelik ettim yine.
