Bir zamanlar Cox Medallion serisi patlarlı motorlar vardı. 60'lı yılların başlarında üretilmeye başlanan ve .09 ile .15 inç küp silindir hacimlerinde de üretilen bu seriden Medallion .049, Babe Bee ve TD .049 modellerinden sonra en çok rağbet gören motorlardan biriydi.
Bee ve Sure Start serisi motorlarda kullanılan diyafram valfler yerine, Medallion serisi motorlar yakıt hava karışımını krank mili üzerindeki bir kanal aracılığıyla motor yatağına aktarıyor. Medallion, TD ve diğer birkaç motorda da kullanılan 1702 numara buji başlığı iç yapısının farklı olması nedeniyle yüksek basınç sağlıyor. Tek yarıklı egzos çıkışı bulunan silindirde piston tepeye ulaştığında pistonun alt kısmından egzos açılıyor, böylece pistonun altından motor yatağına hava giriyor. Karbüratörden gelen yakıt hava karışımına ek olarak pistonun altından giren ve yanma odasına çekilen ek hava nedeniyle patlama daha güçlü oluyor. 'Sub piston induction' (piston altı hava girişi) veya kısaca SPI olarak adlandırılan bu yöntem Cox üretimi diğer patlarlı motorlarda da kullanıldı. Tek yarıklı egzos çıkışı bulunan silindire sahip Medallion .049 inç küp motorlar daha sonra iki yarıklı egzos çıkışı bulunan silindir ile .051 inç küp hacminde de sınırlı sayıda üretildi. Diyafram valflı motorların aksine Medallion serisi motorlar tek yönlü olarak çalışıyor. Motor %15 nitro yakıt ve 5x3 inç pervane ile 18.000 devire çıkabiliyor. Motor üzerinde bir yakıt tankı olmadığından ayrıca bir yakıt deposu takmak gerekiyor. Tüm Cox motorlarına olduğu gibi Medallion motorlarına da egzos gazını azaltıp çoğaltarak devir sayısını değiştiren ve bir servo ile kumanda edilebilen egzos halkası takılabiliyor.
Cox Medallion serisi motorların üretiminin yapılmamasına rağmen, parçaları birkaç yerden satın alarak birleştirip yeni bir motor yapmak mümkün. Cox firmasının ürettiği orijinal ambalajındaki parçaları bulabilmek elbette çok zor. 70'li yılların başında fiyatı 7.98 dolar olan bir Medallion .049 motor bugün yüz doların üstünde bir fiyata alıcı bulabiliyor. Birkaç firmadan satın aldığım yeni parçaların çoğu Cox firmasının üretimi, bazıları ise eşdeğer üretim parçalar.
Çoğu iki zamanlı patlarlı model uçak motoru gibi basit yapıda olan bir Cox Medallion motorun montajı ise şöyle:
1- Tüm metal parçalar alkol veya gaz yağı ile metal parçacıklarından temizlenir. Motor bloğunun ön kısmına delrin karbüratör gövdesi takılır. Karbüratör gövdesinin motor bloğuna tam oturabilmesi için 400 numara bir zımpara kağıdını rulo yaparak delrin karbüratör gövdesinin iç kısmını dikkatlice zımparalamak gerekebilir. Hava sızıntısını önlemek için delrin parçanın iç kısmını biraz gres ile yağlamak iyi olur.
2- Karbüratör gövdesini motor bloğuna sabitleyen vidalı alüminyum yüzük takılıp pimli kanca anahtarla sıkılır. Hava sızıntısını önlemek için bu parçanın da iç kısmını gres ile yağlamakta yarar var.
3- Krank mili motor bloğuna arka taraftan itilerek yerine yerleştirilir. Krank milinin tırtıklı ucu motor bloğundan yaklaşık 5 mm kadar dışarı çıkacaktır. Alüminyum pervane yatağını takmak için krank miline 5-40 UNC ölçüsünde (¹) bir başsız vida takılır. Vidaya sırasıyla pervane yatak pulu, pervane yatağı, pervane ve iki adet pul takılır. Spinner adaptörü de takıldıktan sonra pervaneden tutulur ve adaptör anahtarın kenarıyla biraz zorlanarak çevirilir. Pervane yatağı krank milinin tırtıklı kısmına kendiliğinden diş açarak girer. Böylece pervane yatak pulu ve pervane yatağı krank miline sabitlendikten sonra adaptör, iki pul, pervane ve başsız vida çıkarılır.
4- Piston kolu krank mili pimine takılır. Opsiyonel olarak egzos halkası silindire takıldıktan sonra silindire piston yerleştirilerek egzos halkası ile birlikte motor bloğuna takılır. Silindiri çevirirken, özel anahtarı silindirin üst kısmındaki düz yarıklara yerleştirerek çevirmek gerekir. Anahtarın egzos yarıklarına takılması, yumuşak çelikten üretilmiş silindirin ezilmesine neden olarak pistonun girmesini zorlaştırabilir.
5- Motor bloğu kapağı, üzerindeki çentikler yardımıyla motor bloğuna takılır. Kapak anahtarın düz kenarıyla çevirilerek takılabileceği gibi, anahtarın buji başlığı söküp takmaya yarayan çift pimli kısmıyla da takılabilir.
6- Karbüratör gövdesindeki venturiye yakıt ayar iğnesi gövdesi takılarak segman ile sabitlenir. Yakıt ayar iğnesi gövdesi her iki yönde de takılabilir. Yakıt ayar iğnesi gövdesinin üzerindeki yakıt deliğinin krank miline doğru olmasına dikkat edilmelidir. Daha sonra yakıt iğnesi yayı ve yakıt ayar iğnesi takılır.
7- Buji başlığı bakır contası ve buji başlığı takılır. Egzos halkası takıldıysa, halkanın segmanı döndürülerek ayar yapılır. Pervane ve alüminyum spinner takılarak montaj tamamlanır. Pervane elle döndürüldüğünde piston en üst noktada basıncını yaklaşık bir saniye süreyle koruyabilmelidir. Basınç az ise buji başlığının yerine sıkıca oturup oturmadığı kontrol edilir. Gerekirse buji başlığı contası değiştirilir ve buji başlığı dişlerine gres yağı sürülür.
Medallion serisi .049 inç küp motorları çalıştırmak için önce yakıt ayar iğnesi kapatılır. Yakıt deposuna yakıt konur. Yakıt ayar iğnesi 5 tur açılır. Depodaki yakıt seviyesi yakıt ayar iğnesi seviyesinin üstünde ise, yakıt iğnesi açıldığında yakıt borusu dolarak motora yakıt gelir. Depodaki yakıt seviyesi yakıt ayar iğnesi seviyesinin altında ise, motora yakıt gelmesi için venturi parmak ile kapatılır ve pervane birkaç tur çevirilir. Bundan sonraki çalıştırma işlemleri
Medallion serisi motorların yakıt beslemesini basınçlı yapmak ta mümkün. Bunun için delrin karbüratör gövdesinin yanındaki çıkıntıya 1 mm çapında matkap ucuyla bir delik açılır. Bu işlemin montajdan önce yapılması daha iyi olur. Delinerek nipel haline getirilmiş bu çıkıntı, deponun hava girişine bir silikon yakıt hortumuyla bağlanır ve yakıt deposu basınçlanarak daha iyi bir yakıt beslemesi mümkün olur. Bu şekilde yapılan basınçlı yakıt beslemesine alternatif olarak motor bloğu kapağına takılan bir nipel yapmak ta mümkün.
(¹) 5-40 gibi UNC standardında bir vidanın ilk sayısı vidanın çapını, ikinci sayısı ise inç başına adım sayısını gösterir. Vidanın çapını bulmak için ilk sayı .013 ile çarpılıp sonuca .060 eklenir. Örneğin 5 x .013 = .065 eder. Sonuca .060 eklersek .125 bulunur. 5-40 vidanın çapı .125 inçtir.
Bee ve Sure Start serisi motorlarda kullanılan diyafram valfler yerine, Medallion serisi motorlar yakıt hava karışımını krank mili üzerindeki bir kanal aracılığıyla motor yatağına aktarıyor. Medallion, TD ve diğer birkaç motorda da kullanılan 1702 numara buji başlığı iç yapısının farklı olması nedeniyle yüksek basınç sağlıyor. Tek yarıklı egzos çıkışı bulunan silindirde piston tepeye ulaştığında pistonun alt kısmından egzos açılıyor, böylece pistonun altından motor yatağına hava giriyor. Karbüratörden gelen yakıt hava karışımına ek olarak pistonun altından giren ve yanma odasına çekilen ek hava nedeniyle patlama daha güçlü oluyor. 'Sub piston induction' (piston altı hava girişi) veya kısaca SPI olarak adlandırılan bu yöntem Cox üretimi diğer patlarlı motorlarda da kullanıldı. Tek yarıklı egzos çıkışı bulunan silindire sahip Medallion .049 inç küp motorlar daha sonra iki yarıklı egzos çıkışı bulunan silindir ile .051 inç küp hacminde de sınırlı sayıda üretildi. Diyafram valflı motorların aksine Medallion serisi motorlar tek yönlü olarak çalışıyor. Motor %15 nitro yakıt ve 5x3 inç pervane ile 18.000 devire çıkabiliyor. Motor üzerinde bir yakıt tankı olmadığından ayrıca bir yakıt deposu takmak gerekiyor. Tüm Cox motorlarına olduğu gibi Medallion motorlarına da egzos gazını azaltıp çoğaltarak devir sayısını değiştiren ve bir servo ile kumanda edilebilen egzos halkası takılabiliyor.
Cox Medallion serisi motorların üretiminin yapılmamasına rağmen, parçaları birkaç yerden satın alarak birleştirip yeni bir motor yapmak mümkün. Cox firmasının ürettiği orijinal ambalajındaki parçaları bulabilmek elbette çok zor. 70'li yılların başında fiyatı 7.98 dolar olan bir Medallion .049 motor bugün yüz doların üstünde bir fiyata alıcı bulabiliyor. Birkaç firmadan satın aldığım yeni parçaların çoğu Cox firmasının üretimi, bazıları ise eşdeğer üretim parçalar.
Çoğu iki zamanlı patlarlı model uçak motoru gibi basit yapıda olan bir Cox Medallion motorun montajı ise şöyle:
1- Tüm metal parçalar alkol veya gaz yağı ile metal parçacıklarından temizlenir. Motor bloğunun ön kısmına delrin karbüratör gövdesi takılır. Karbüratör gövdesinin motor bloğuna tam oturabilmesi için 400 numara bir zımpara kağıdını rulo yaparak delrin karbüratör gövdesinin iç kısmını dikkatlice zımparalamak gerekebilir. Hava sızıntısını önlemek için delrin parçanın iç kısmını biraz gres ile yağlamak iyi olur.
2- Karbüratör gövdesini motor bloğuna sabitleyen vidalı alüminyum yüzük takılıp pimli kanca anahtarla sıkılır. Hava sızıntısını önlemek için bu parçanın da iç kısmını gres ile yağlamakta yarar var.
3- Krank mili motor bloğuna arka taraftan itilerek yerine yerleştirilir. Krank milinin tırtıklı ucu motor bloğundan yaklaşık 5 mm kadar dışarı çıkacaktır. Alüminyum pervane yatağını takmak için krank miline 5-40 UNC ölçüsünde (¹) bir başsız vida takılır. Vidaya sırasıyla pervane yatak pulu, pervane yatağı, pervane ve iki adet pul takılır. Spinner adaptörü de takıldıktan sonra pervaneden tutulur ve adaptör anahtarın kenarıyla biraz zorlanarak çevirilir. Pervane yatağı krank milinin tırtıklı kısmına kendiliğinden diş açarak girer. Böylece pervane yatak pulu ve pervane yatağı krank miline sabitlendikten sonra adaptör, iki pul, pervane ve başsız vida çıkarılır.
4- Piston kolu krank mili pimine takılır. Opsiyonel olarak egzos halkası silindire takıldıktan sonra silindire piston yerleştirilerek egzos halkası ile birlikte motor bloğuna takılır. Silindiri çevirirken, özel anahtarı silindirin üst kısmındaki düz yarıklara yerleştirerek çevirmek gerekir. Anahtarın egzos yarıklarına takılması, yumuşak çelikten üretilmiş silindirin ezilmesine neden olarak pistonun girmesini zorlaştırabilir.
5- Motor bloğu kapağı, üzerindeki çentikler yardımıyla motor bloğuna takılır. Kapak anahtarın düz kenarıyla çevirilerek takılabileceği gibi, anahtarın buji başlığı söküp takmaya yarayan çift pimli kısmıyla da takılabilir.
6- Karbüratör gövdesindeki venturiye yakıt ayar iğnesi gövdesi takılarak segman ile sabitlenir. Yakıt ayar iğnesi gövdesi her iki yönde de takılabilir. Yakıt ayar iğnesi gövdesinin üzerindeki yakıt deliğinin krank miline doğru olmasına dikkat edilmelidir. Daha sonra yakıt iğnesi yayı ve yakıt ayar iğnesi takılır.
7- Buji başlığı bakır contası ve buji başlığı takılır. Egzos halkası takıldıysa, halkanın segmanı döndürülerek ayar yapılır. Pervane ve alüminyum spinner takılarak montaj tamamlanır. Pervane elle döndürüldüğünde piston en üst noktada basıncını yaklaşık bir saniye süreyle koruyabilmelidir. Basınç az ise buji başlığının yerine sıkıca oturup oturmadığı kontrol edilir. Gerekirse buji başlığı contası değiştirilir ve buji başlığı dişlerine gres yağı sürülür.
Medallion serisi .049 inç küp motorları çalıştırmak için önce yakıt ayar iğnesi kapatılır. Yakıt deposuna yakıt konur. Yakıt ayar iğnesi 5 tur açılır. Depodaki yakıt seviyesi yakıt ayar iğnesi seviyesinin üstünde ise, yakıt iğnesi açıldığında yakıt borusu dolarak motora yakıt gelir. Depodaki yakıt seviyesi yakıt ayar iğnesi seviyesinin altında ise, motora yakıt gelmesi için venturi parmak ile kapatılır ve pervane birkaç tur çevirilir. Bundan sonraki çalıştırma işlemleri
Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
gibidir. Rodaj için motor bir dakika kadar düşük devirde çalıştırılır. Zamanla yakıt ayar iğnesi gövdesindeki yakıt deliğinin ince bir tel ile temizlenmesi gerekir.Medallion serisi motorların yakıt beslemesini basınçlı yapmak ta mümkün. Bunun için delrin karbüratör gövdesinin yanındaki çıkıntıya 1 mm çapında matkap ucuyla bir delik açılır. Bu işlemin montajdan önce yapılması daha iyi olur. Delinerek nipel haline getirilmiş bu çıkıntı, deponun hava girişine bir silikon yakıt hortumuyla bağlanır ve yakıt deposu basınçlanarak daha iyi bir yakıt beslemesi mümkün olur. Bu şekilde yapılan basınçlı yakıt beslemesine alternatif olarak motor bloğu kapağına takılan bir nipel yapmak ta mümkün.
(¹) 5-40 gibi UNC standardında bir vidanın ilk sayısı vidanın çapını, ikinci sayısı ise inç başına adım sayısını gösterir. Vidanın çapını bulmak için ilk sayı .013 ile çarpılıp sonuca .060 eklenir. Örneğin 5 x .013 = .065 eder. Sonuca .060 eklersek .125 bulunur. 5-40 vidanın çapı .125 inçtir.
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol
