Cox Harpy Eagle .049 Motor

[Levent Suberk]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Elektrik motorları modelcilikte yaygınlaşmadan önce, 1945 yılında model uçak motoru üretimine başlayan Cox firmasının uzun bir müddet ürettiği .049 inç küp kapasitedeki bujili ve iki zamanlı motorları özellikle Amerika'da meşhurdu. Tünel'deki Jet Model firması da 70'li yıllarda Enya marka motorlarla birlikte Testors McCoy ve Cox motorları ithal etmişti. Parçalarının sökülüp takılması basit olan bu küçük patlarlı motorların satışları, yakıt gerektirmemesi ve çalıştırma kolaylığı nedenleriyle model uçaklarda elektrik motorlarının kullanımının yaygınlaşması sonucunda giderek azaldı. Tel kontrollu ve radyo kontrollu model uçak, ayrıca Sanwa firmasıyla birlikte Cox / Sanwa marka radyo kontrol cihazları da üreten Cox firması 1996 yılında kapandı. Cox firmasını model roket üreticisi Estes satın aldı. Estes firması da 2009 yılında Cox stoğunu satışa çıkardı. Stoğu satın alan birkaç modelci

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

ve

Bu LİNKİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

gibi çeşitli firmalar kurarak, gerek asıl Cox parçalarını gerekse yeni üretim parçalar kullanarak montaj yapmaya devam ettiler.

Cox Harpy Eagle kataloglarda yer almayan ve .049 inç küp kapasiteli bu montaj motorlardan biri. Cox QRC motoruna benzeyen bu motorun anodize kaplamalı yakıt tankı 8 cc hacminde. Motor 15,000 devirde yaklaşık 0.067 hp (50 Watt) güce sahip. Metal yakıt deposu kapağının yerine bu motorda sert plastik yakıt deposu kapağı kullanılmış. Yakıt deposunun içindeki yakıt borusu tel kontrol modeller için sağ tarafa doğru takılmış. Radyo kontrol veya serbest uçuş modeller için yakıt deposunun sökülerek yakıt borusunun ucunu alt tarafa almak gerekiyor. Motora takılı olarak gelen, Cox firması kapandıktan sonra üretilen yeni tasarım kapaksız susturucu 115 dB değerindeki motor sesini 72 dB değerine düşürüyor. Cox firmasının artık üretilmeyen susturucusunun kullanımı ise yan kapağının açılabilmesi nedeniyle daha kolay.

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Levent Suberk]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Cox Motorların Çalıştırılması

Aşağıda yazdığım çalıştırma tarifi her ne kadar Cox marka motorlar içinse de Norvel ve Testors McCoy gibi gene .049 inç küp, bujili ve diyafram valflı motorlar için de geçerlidir.

Cox motor yakıtı:
Yakıt % 20 hint yağı içermeli veya yakıttaki yağın yarısı hint yağı olmalıdır. Cox motorlar nitroyu severler. Bu nedenle en az % 15 oranında nitrometan içeren yakıtlar tercih edilmelidir. 4 kısım metanol + 1 kısım hint yağından oluşan ve karışımında nitrometan bulunmayan yakıtla da düşük devirde çalışırlar.

Cox motoru starter pili:
Cox motorların bujileri 1.5 Volt gerilimle çalışır. Bunun için büyük boy (D) alkalin pil kullanılmalıdır. Büyük boy alkalin pillerin akım kapasitesi yaklaşık 14000 ~17000 miliamper saattir. Cox bujileri yaklaşık 2 Amper akım çekerler. Çinko karbon veya kalem pil gibi daha küçük piller çabuk tükenir. Eskiden bujiler için lambalı taşınabilir radyolarda kullanılan 1.5 Voltluk katot pili kullanılırdı.

Motoru çalıştırmadan önce buji ile birleşik olan silindir başlığının silindire sıkı oturup oturmadığı özel buji anahtarıyla kontrol edilmelidir.

1- Yakıt ayar iğnesini zorlamadan tamamen kapatın. Ayar iğnesi fazla sıkılırsa ucu kırılır veya diş atar.
2- Yakıt deposunu doldurun. Bunun için plastik şırınga kullanabilirsiniz.
3- Motora eski tip susturucu takılıysa susturucunun yan kapağını açın. Pervaneyi döndürerek pistonu yukarı çıkarıp egzos çıkışını kapatın. Egzos çıkışından pistonun kenarına iki - üç damla yakıt koyun. Bunun için bir damlalık veya gene plastik şırınga kullanabilirsiniz. Cox motorları çabuk boğulduğundan iki - üç damladan fazla yakıt konulmaması iyi olur.
4- Motorun yakıt alması için pervaneyi birkaç tur döndürün.
5- Bujiye 1.5 Volt gerilim verin. Buji ısıtıcısı kablolarının pervaneden uzak olmasına dikkat edin.
6- Yakıt ayar iğnesini 2 ½ tur açın.
7- Motorun önündeki starter yayını pervaneye takarak pervaneyi bir çubukla, örneğin bir kalemle saat yönünde 1 tur döndürün. Bu sırada silindirin içinden cızırtılı bir ses gelecektir. Bu motorun yakıt aldığını gösterir. Pervaneyi bırakın. Pervaneyi bırakırken kalemi pervaneden dışarıya doğru çekin. Böylece kalemin pervaneye çarpmasını önlemiş olursunuz. Motor çalışmalıdır. Starter yayı yoksa pervaneyi yatay şekle getirip bir kalemle pervanenin sol tarafını aşağı itin. Bunu yaparken kalemi aşağı doğru uzaklaştırın ki pervane dönünce kaleme değmesin.
8- Motor çalışmazsa veya çalıştıktan sonra durursa motora yakıt gitmiyor demektir. Yakıt ayar iğnesini çeyrek tur açın. Pervaneyi aynı şekilde tekrar döndürün. Motor çalışana kadar yakıt ayar iğnesini çeyrek tur açarak işlemi tekrarlayın.
9- Motor çalıştığı zaman pervaneden tiz bir ses gelinceye kadar yakıt ayar iğnesini yavaşça kapatın. Pervane tiz bir ses verdiği anda maksimum devire yaklaşılmış demektir. Yakıt ayar iğnesini yavaşça kapatmaya devam edin. Motor aniden yavaşladığı anda yakıt ayar iğnesini bu kere biraz açarak maksimum deviri elde edin.
10- Buji ısıtıcısını çıkarın. Motora eski tip susturucu takılıysa susturucu yan kapağını tamamen kapatın. Buji ısıtıcısı çıkarıldığında motor deviri değişirse maksimum deviri elde edinceye kadar yakıt ayar iğnesiyle ince ayar yapın.

Buji ısıtıcısı takılıyken motor hızla çalıştıktan sonra yavaşlayıp durursa ve egzos çıkışında yakıt varsa motora fazla yakıt gidiyor demektir. Yakıt ayar iğnesini tamamen kapatıp pervaneyi starter yayına takarak aynı şekilde döndürün. Motor kısa bir zaman çalışacaktır. Böylece motordaki fazla yakıtı yakın. Yakıt ayar iğnesini tekrar 2 ½ tur açarak motoru çalıştırın.

Motoru çalıştırdığınızda motor tekliyorsa yakıt tankıyla motor arasındaki valf kirlenmiştir. Yakıt tankını sökün. e şeklindeki yayı dikkatlice çıkararak altındaki ince polyester veya bakır levhadan yapılmış olan diyafram valfı alkolle temizleyin. Valfı ve yayı tekrar yerine takın. Yayın altındaki diyafram valf rahatça hareket edebilmelidir.

Buji ısıtıcısı çıkarıldığında motor durursa yakıt ayar iğnesini çeyrek tur kapatın, buji ısıtıcısını takıp tekrar çalıştırın.

Motor normal olarak çalışıp depodaki yakıt bitince durduktan hemen sonra tekrar çalıştırmak istenirse 3.cü adımı uygulamaya gerek yoktur. 2.ci adımdan 4.cü adıma devam edilebilir.

Yakıt ayar iğnesi tamamen kapatılarak motor istenildiği zaman durdurulabilir.

Starter yayı bulunmayan diyafram valflı motorlar ilk çalıştırma sırasında saat yönünde çalışabilir. Motor tersine çalışırsa yakıt ayar iğnesini tamamen kapatarak motoru durdurup tekrar çalıştırın. Motorun saat yönünde çalışmasının motora bir zararı yoktur.

Cox motorlarının rodajı:
Yukarıdaki tarifle motoru çalıştırın. Motor maksimum hızdayken yakıt ayar iğnesini sola doğru yarım tur çevirerek açın. Motor yavaşlayacaktır. Motor düşük devirde iken depodaki yakıtın bitmesini bekleyin. Motoru bu şekilde üç depo doldurarak çalıştırın. Rodaj tamamlanmıştır. Harpy Eagle motorunun rodajında ve rodajdan sonra 5 x 3 inç Cox Competition pervane kullandım. Rodaj için 6 x 4 inç pervane de kullanılabilir.

Bujinin değiştirilmesi:
Bujiyi değiştirmek için motorun soğuması gereklidir. Motor sıcak iken buji başlığı zor çıkar. Silindir başlığı ile birleşik olan bujiyi çıkarmak için özel olarak üretilmiş anahtarlardan iki tane gerekir. Bir anahtar silindirdeki soğutma kanatlarının üstündeki düz girintilere takılır. Anahtarla silindir sabit olarak tutulurken diğer anahtar silindir başlığının iki tarafındaki çentiklere takılarak çevirilir. Silindir anahtarla sabitlenmeden silindir başlığı tek anahtarla çevirilirse silindir motor bloğundan çıkabilir.

Eski tip susturucunun takılıp çıkarılması:
Cox üretimi, üç parçadan oluşan ve yan kapağı ayarlanabilen susturucuyu takmak için silindirin çıkarılması gerekir. Bunun için motor yakıt tankından ve motor bloğundan tutulur. Silindir motor bloğundan özel anahtarla döndürülerek çıkarılır. Susturucunun köşeli tarafı motor bloğundaki silindir girişine ve starter yayının üstüne takılır. Susturucu gövdesindeki açık kısımın egzos çıkışına denk gelmesine dikkat edilmelidir. Susturucunun üst kapağı takılır. Motorda starter yayı varsa üst kapaktaki flanş alt tarafta olmalı, starter yayı yoksa flanş yukarıda olmalıdır. Silindir, susturucu üst kapağının ve susturucu gövdesinin ortasından geçirilerek motor bloğuna takılır ve anahtarla sıkılır. Silindirdeki alttan ikinci soğutma kanadı susturucuyu yerinde tutar. Susturucu gövdesiyle susturucu üst kapağı arasındaki girintiye susturucunun yay çeliğinden yapılmış yan kapağı takılır.
Yan kapağı bulunmayan, iki parçadan oluşan yeni tip susturucunun takılması ve sökülmesi de gene aynı şekilde yapılır. Susturucuyu takmak veya sökmek için buji ile birleşik silindir başlığını ve starter yayını çıkarmaya gerek yoktur.

Cox motoru bakımı:
Motor çalışırken silindirin iç yüzeyi yanmış hint yağı ile kaplanır. Zamanla bu yanmış hint yağı tabakası kalınlaşır. Piston zor hareket eder. Yanmış hint yağı tabakasını temizlemek için silindir ve silindir başlığı sökülür. Bir çubuğun ucuna çok ince çelik yünü sarılır. Bu çelik yünüyle silindirin iç tarafı metal yüzey ancak ortaya çıkacak şekilde temizlenir. Silindir alkolün içinde yıkanıp çelik yün artıklarından temizlendikten sonra makina yağı ile yağlanıp motor bloğuna takılır. Silindirin iç tarafını temizlemek için namlu temizlemede kullanılan küçük bir fırça uygundur.

Hint yağı bitkisel yağdır. Bitkisel yağlar durdukları yerde zamanla zamklaşır. Eğer motor uzun süre kullanılmayacaksa, motor çalıştırılarak yakıt deposu boşaltılır. Lif bırakmayan bir beze alkol dökülerek tüm motor yakıt artığından temizlenir. Egzos çıkışından motorun içine ince makina yağı konur. Bunun için dikiş makinası yağı veya silah yağı kullanılabilir. Pervane birkaç kere döndürülüp makina yağının motorun her tarafına ulaşması sağlanır ve bir naylon poşete konur.

 

[Levent Suberk]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Cox Babe Bee, Cox Black Widow ve Cox Texaco gibi diyafram valflı .049 inç küp motorların parçalarını gösteren çizim.

(Çizim Cox 1973 parça kataloğundan alınmıştır)

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Mehmet Kucuksari]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Bu motor hep merak ettiğim ve nedense çok sevdiğim bir motor.

Böyle herşeyi ile tüm detayları bizlerle paylaşacak şekilde bir konu açtığın teşekkürler Levent abi Sayende motor ile ilgili bir sürü bilgi öğrenmiş olduk

Konuyu hemen indeks sayfamıza ilave edelim

 

[Ömer Erkan]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Levent bey, sayenizde eski günlere döndüm. Teşekkürler!

 

[Can Sismaneli]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Hayat koşuşturmasından kıymetli modellerimle ilgilenemediğim şu günlerde, içimdeki ateşi tekrar alevlendiren bir konu oldu. Çok teşekkürler Levent Bey.

Bu vesileyle de RcKolik ailesine tekrar merhaba!

Yeri gelmişken müsadenizle ben de bir şeyler paylaşayım.

"Henüz 14-15 yaşımdayım, elimde bit pazarından yok pahasına alınmış "Cox Babe Bee" motor. O zaman ki adı benim için sadece "Tuhaf Motor"

Internetin 56kb hızlı olduğu dönemler, kaynak neredeyse yok, olanlar da yabancı. Motorun nasıl çalıştığını öğrenmek için araştırılmadık kaynak, sorulmadık eş dost ahbap kalmadı. Telefonla tanımadığım kişileri arayıp, destek istediklerim bile oldu.

Bujiyi tamir etme girişimleri, ether içeren diesel yakıt formülleri vs.. derken böyle böyle 2008 yılı geldi. Aradan geçen 3-4 yılda artık daha fazla bilgiye sahiptim. O dönemlerde Ankara'da ikamet eden iki adet modelci ağabeyimle neredeyse her gün konuşuyoruz.

Ana eksiklerim Buji ve Yakıt. Tavsiye üzerine, tamamen hint yağlı ve yüksek nitrolu bir yakıta ihtiyacım var. O dönemde Ankara'da Turkuaz Yakıt markasının sahibi Bekir Bey ile tanıştık. Hemen Ankara'ya bir otobüs bileti aldım ve birlikte %30 nitrolu %20 Hint yağlı yakıtı hazırladık. Bu sırada da ilk Ebay alışverişim olan "Cox 049 Bujisi" bana ulaşmak üzereydi.

Artık ilk gerçek deneme için hazırdım. Motorun yakıt deposuna şırıngayla yakıtı koyarken, meğer yakıtı damardan kendime vermişim haberim yok. O gün bugündür içimde sönmeyen bir ateşle bu güzel hobiyi icra etmeye çalışıyorum. Bu sürede tanıdığım harika insanların ise hakkını hiç bir zaman ödeyemem.

Bir parçası olduğunuz için hepinize çok teşekkürler RcKolik ailesi!"

Ağabeyimle çektiğimiz modelcilik hayatımın ilk videosunu, "Cox Babe Bee" motoruna ait bir kaç görseli ve yaptığım ilk tel kontrol modelimin fotoğraflarını da paylaşmak istedim.

Bu güzel konu için Levent Bey'e tekrar çok teşekkür ederim. Emeğinize sağlık.

Vakit ayırıp okuduğunuz için hepinize sonsuz teşekkürler.

Bu VIDEOYU görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

Bu RESMİ görmek için izniniz yok. Giriş yap veya üye ol

 

[Levent Suberk]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Can, güzel bir tel kontrol modeli olmuş. İlgiyle okudum.

Bir ara yayınlanan Modelcilik dergisinde Saka ve Vızıltı tel kontrol model planları ek olarak verilmişti. Jet Model'in bir de Çevik adında .15 inç küp motorlar için bir tel kontrol modeli vardı. Kit değildi, plan olarak satılırdı.

Doğru, yakıt bulmak zor oluyordu. Eskiden metil alkol bulamadığımdan ispirto ile denemiştim, çalışmamıştı Şimdi RC araba yakıtı alıp içine hint yağı koyuyorum. %16 nitrolu Sidewinder araba yakıtı. İçindeki yağı üretici yazmamış. Hacmen %10 kadar hint yağı koyuyorum. İlk sıkma hint yağı bulmak ta zor oluyor. Neyse ki bir aktarda buldum. Litresi 160 TL. Her aktarda da yok, ilk sıkma deyince nasıl oluyor diyor. Hele bir aktar bir hint yağı gösterdi, içeriğinde ayçiçek yağı var

 

[Mehmet Kucuksari]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Can demek senin ilk motorun Cox Konuya katkın ve özellikle resim ve video için teşekkür ederiz

 

[Celalettin Yazkan]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Can, güzel bir tel kontrol modeli olmuş. İlgiyle okudum.

Bir ara yayınlanan Modelcilik dergisinde Saka ve Vızıltı tel kontrol model planları ek olarak verilmişti. Jet Model'in bir de Çevik adında .15 inç küp motorlar için bir tel kontrol modeli vardı. Kit değildi, plan olarak satılırdı.

Doğru, yakıt bulmak zor oluyordu. Eskiden metil alkol bulamadığımdan ispirto ile denemiştim, çalışmamıştı Şimdi RC araba yakıtı alıp içine hint yağı koyuyorum. %16 nitrolu Sidewinder araba yakıtı. İçindeki yağı üretici yazmamış. Hacmen %10 kadar hint yağı koyuyorum. İlk sıkma hint yağı bulmak ta zor oluyor. Neyse ki bir aktarda buldum. Litresi 160 TL. Her aktarda da yok, ilk sıkma deyince nasıl oluyor diyor. Hele bir aktar bir hint yağı gösterdi, içeriğinde ayçiçek yağı var

Levent abi jetmodelin kendi sattığı yakıtlarda badem yağı kullanıyordu diye aklımda kaldı. Motor çalışınca cok güzel kokardı ortalık.

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

 

[Celalettin Yazkan]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Can demek senin ilk motorun Cox Konuya katkın ve özellikle resim ve video için teşekkür ederiz

Benimde ilk motorum ne uğramıştım onunla beya.

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

 

[Levent Suberk]

Levent abi jetmodelin kendi sattığı yakıtlarda badem yağı kullanıyordu diye aklımda kaldı. Motor çalışınca cok güzel kokardı ortalık.

SM-N910C cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

Evet Belki hint yağı bulamadılar da badem yağıyla yakıt yapmışlardır. O zamanlar sormamıştım.

 

[Can Sismaneli]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Can, güzel bir tel kontrol modeli olmuş. İlgiyle okudum.

Bir ara yayınlanan Modelcilik dergisinde Saka ve Vızıltı tel kontrol model planları ek olarak verilmişti. Jet Model'in bir de Çevik adında .15 inç küp motorlar için bir tel kontrol modeli vardı. Kit değildi, plan olarak satılırdı.

Doğru, yakıt bulmak zor oluyordu. Eskiden metil alkol bulamadığımdan ispirto ile denemiştim, çalışmamıştı Şimdi RC araba yakıtı alıp içine hint yağı koyuyorum. %16 nitrolu Sidewinder araba yakıtı. İçindeki yağı üretici yazmamış. Hacmen %10 kadar hint yağı koyuyorum. İlk sıkma hint yağı bulmak ta zor oluyor. Neyse ki bir aktarda buldum. Litresi 160 TL. Her aktarda da yok, ilk sıkma deyince nasıl oluyor diyor. Hele bir aktar bir hint yağı gösterdi, içeriğinde ayçiçek yağı var

Teşekkür ederim Levent abi. Bu model de Cadet olarak geçiyor. Bulabilirsem planı da paylaşayım.

O videoda gözüken yakıt halen elimde mevcut, çok uzun zamandır hiç denemedim ama güzel bir şekilde muhafaza ediyorum umarım metanol nem kapmamıştır. Yoksa saf hint yağı bulmak gerçekten zor, ben Eskişehir'de hiç bir yerde bulamamıştım.

Can demek senin ilk motorun Cox Konuya katkın ve özellikle resim ve video için teşekkür ederiz

Cox'un tadı bir başkaydı Mehmet abi. Artık kıyamıyorum çalıştırmaya, müzelik vaziyette kendisi.

Şu aralar popüler mecralara ben de daldım, yakında forumda konusunu açacağım. Cox ile başladık, şimdi PID ayarıyla falan uğraşıyoruz. Nereden nereye..

 

[Mehmet Kucuksari]

Cox Harpy Eagle .049 Motor

Şu aralar popüler mecralara ben de daldım, yakında forumda konusunu açacağım. Cox ile başladık, şimdi PID ayarıyla falan uğraşıyoruz. Nereden nereye..

Hadi bakalım, merakla takipteyiz Can